Φθάσαμε, λοιπόν, μέχρι εκεί: η μηχανή κέρδισε τον άνθρωπο σε μια παρτίδα σκάκι…Τι σημαίνει αυτό για σας;
Απ.: Αυτό ήταν αναμενόμενο, απλώς συνέβη μερικά χρόνια νωρίτερα, γιατί οι υπολογιστές αύξησαν ραγδαία τις ταχύτητές τους. Το τελευταίο τσιπ που έχει βγει, κάνει ένα τρις. πολλαπλασιασμούς το δευτερόλεπτο.
Τι αποδεικνύει αυτή η νίκη;
ΑΠ.: Αποδεικνύει ότι το σκάκι είναι ένα παιχνίδι που υπακούει πλήρως σε μια μηχανιστική λογική με βάση τους πάρα πολλούς υπολογισμούς. Έτσι απέναντι στον άνθρωπο που διαθέτει διαίσθηση, φαντασία, εμπειρία, αλλά δυνατότητα για πολύ λιγότερους υπολογισμούς, η μηχανή έχει να παρουσιάσει μια υπεροχή ως προς το σκάκι. Αυτό φυσικά δεν υποτιμά τον άνθρωπο, αποδεικνύει απλώς τη φύση του παιχνιδιού. Αυτό συνέβη και τίποτα άλλο.
Μοιάζει όμως στη σημερινή εποχή ο άνθρωπος να είναι υποταγμένος στις μηχανές, καθώς εξαρτάται απόλυτα από αυτές…
ΑΠ.: Φαίνεται αλλά δεν είναι υποταγμένος. Ο άνθρωπος πρέπει να θωρακιστεί, να δει τι ακριβώς του αρέσει και να μην χάνει το χρόνο του με τον κομπιούτερ.
Εσείς, ένας άνθρωπος που έχει περάσει χιλιάδες ανθρωποώρες πάνω από έναν κομπιούτερ, θεωρείτε κάτι τέτοιο χαμένο χρόνο;
Απ.: Για μένα δεν ήταν, γιατί σπούδαζα ένα γνωστικό αντικείμενο στον υπολογιστή όπως κάποιος σπουδάζει μαθηματικά ή φυσική. Θεωρώ όμως χαμένη ώρα να παίρνει κάποιος έναν υπολογιστή και να παίζει ένα παιχνίδι πέντε ώρες. Φοβάμαι ότι οι γονείς που αγοράζουν υπολογιστές για τα παιδιά τους θα τα κάνουν ηλεκτρονικούς χαρτοπαίχτες. Δεν θα παίζουν ούτε «ξερή», ούτε «πρέφα», θα παίζουν όμως ηλεκτρονικά παιχνίδια.
Μέσα από το Ίντερνετ ένα πλήθος ανθρώπων από όλο τον κόσμο επικοινωνεί, συνδιαλέγεται, γνωρίζεται ακόμα και ερωτεύεται μέσα από το δίκτυο. Εσείς αυτό πώς το βρίσκετε;
Απ.: Φοβάμαι ότι είμαστε ακόμα στην αρχή. Το Ίντερνετ μέσα σε δέκα χρόνια θα μας προσφέρει πάρα πολλά πράγματα που θα μας κάνουν κακό με την έννοια ότι θα μας κλέβουν πολύτιμο χρόνο και θα υποκαταστήσουν αυτές τις απλές χαρές που νιώθει ο άνθρωπος δίπλα σε έναν άλλο άνθρωπο.
Εσείς τι θα προτιμούσατε, μια βόλτα στην πόλη ή στο Ίντερνετ;
Απ.: Σαφώς μια βόλτα στην πόλη.
Εσείς θα παίζατε σκάκι με ένα κομπιούτερ;
ΑΠ.: Το βλέπω άσκοπο, δεν θέλω να θυσιάσω πολλές ώρες για να αντιμετωπίσω ένα πρόγραμμα που δούλεψαν άνθρωποι επί 40 χρόνια….
Τελικά η μηχανή ήταν πιο έξυπνη από τον Κασπάροβ;
ΑΠ.: Ο Κασπάροβ είχε μια αντιπαράθεση με μια ομάδα ανθρώπων που έγραψαν ένα πρόγραμμα για το σκάκι. Αν έπαιζε μερικά παιχνίδια ακόμα με την ίδια μηχανή, τότε θα ξανακέρδιζε, είμαι σίγουρος γι’ αυτό. Γιατί ο Κασπάροβ μπορεί να μάθει από τη μηχανή, να καταλάβει να παίζει, καμιά μηχανή όμως στον κόσμο δεν μπορεί να μάθει από τον Κασπάροβ. Αυτή είναι μια βασική διαφορά που πρέπει να τη σεβαστούμε…
Τι πιστεύετε ότι θα δήλωνε ο «Μπλου» μετά τη νίκη του;
ΑΠ.: Ο «Μπλου» έχει γλώσσα, έχει σκέψη; Δεν έχει. Μπορεί ο «Μπλου» να καταλάβει από τα μάτια ενός παιδιού ότι το παιδί πεινάει; Ποτέ. Μπορεί ο «Μπλου» να μυρίσει ένα λουλούδι; Ποτέ. Δεν θα δώσω ποτέ εγώ ανθρώπινα στοιχεία σε μια μηχανή.
Εσείς, οι επιστήμονες της Πληροφορικής αισθάνεστε καθόλου ένοχοι που πολλά παιδιά δεν έχουν φίλους και ξενυχτούν αμέτρητες ώρες πάνω από έναν κομπιούτερ;
ΑΠ.: Ο επιστήμονας που δουλεύει σ’ αυτά τα εργαλεία δεν μπορεί να φανταστεί τη μαζική τους χρήση. Για τη μαζική χρήση έχουν ευθύνη οι εταιρείες που διοχετεύουν αυτά τα προϊόντα και τα κράτη που επιτρέπουν αυτή τη μαζική χρήση.
Και οι επιστήμονες όμως συνεργάζονται με τις εταιρείες, με τους αρμόδιους, παίρνουν κονδύλια…
ΑΠ.: Δεν μπορούν να φανταστούν ότι κάτι που’ βγαλαν σήμερα σε δέκα χρόνια θα έχει τέτοιες επιπτώσεις.
Αν σας ρωτούσαμε εμείς τώρα τι πρέπει κατά τη γνώμη σας να γίνει, τι θα λέγατε; Επιγραμματικά…
ΑΠ.: Θα’ λεγα οι γονείς να προστατεύουν τα παιδιά τους. Να τους δώσουν υπολογιστές που να είναι ενταγμένοι σε εκπαιδευτικά προγράμματα δημιουργικά, σαν εργαλεία, και όχι σαν χρονοβόρα μηχανήματα. Να καταλάβουν ότι πρέπει να ζει ο άνθρωπος πιο ανθρώπινα.
Μήπως αυτό είναι ουτοπία;
ΑΠ.: Υπάρχει ένα σχέδιο να εντυπωσιάζεται ο άνθρωπος, να αγοράζει αλόγιστα μηχανές, να ξοδεύει χιλιάδες ώρες σαν χρήστης και φοβάμαι ότι εγκλωβίζεται σιγά σιγά. Γι’ αυτό ζητάω να γίνει μια κίνηση να φέρουμε τις μηχανές-ακόμα και τον «Μπλου»- στο επίπεδο του νυχοκόπτη, γιατί δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένας καλός νυχοκόπτης. Την τεχνολογία πρέπει να την υποτάξουμε εμείς και όχι εκείνη.
Τι δεν μπορεί να κάνει μια μηχανή;
ΑΠ.: Μα ακόμα δεν έχει κάνει τίποτα το σπουδαίο…
Μπορεί ας πούμε να γράψει ένα ποίημα…
ΑΠ.: Ποτέ δεν θα μπορέσει μια μηχανή να γράψει ένα ποίημα…
Ευτυχώς ή δυστυχώς;
ΑΠ.: Ευτυχώς…Τις μηχανές τις έχουμε κάνει εμείς για να μας υπηρετούν. Εμείς μπορούμε να σκεφτούμε πράγματα που καμιά μηχανή ποτέ δεν θα μπορέσει να φτάσει. Πρέπει να απομυθοποιήσουμε αυτό το τερατάκι…
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ ΔΙΑΒΟΛΟΥ: Το τερατάκι είναι νυχοκόπτης…Ας αμυνθούμε με τα νύχια μας…
![]() |
![]() |
![]() |